محمد رضا شاه پهلوی 37 سال پادشاه ایران بود،در این 37 سال کارها و اقداماتی انجام داد و سخنانی گفت که برای ایران سودمند بود و آینده را نیز تا حدودی پیش بینی کرد.بطور خلاصه به این اقدامات و سخنان می پردازم.
1.نخستین اقدام او کمک به نخست وزیر شدن قوام در سال 1324 بود.قوام با هوش بالای سیاسی آذربایجان را از چنگ شوروی در آورد و البته رفتار و کردار اشرف پهلوی نیز در سفر به مسکو به همراه قوام بی تاثیر نبود.
2.دومین اقدام محمد رضا شاه کمک و همیاری در ملی شدن صنعت نفت بود .هرچند که بعدها این جنبش با اقدامات مصدق با شکست مواجه شد.
3.سومین اقدام او خلع مصدق از مقام نخست وزیری بود.این اقدام با توجه به رفتارهای صدق ایران را از تجزیه و هرج و مرج و بلعیده شدن توسط شوروی نجات داد زیرا رفتارهای مصدق ایران را به پرتگاه تاریخ هدایت میکرد و محمد رضا شاه جلو این سقوط را البته با کمک و مشاوره آمریکاییها گرفت.
4.چهارمین اقدام محمد رضا شاه تصفیه دولتمردان پا به سن گذاشته و اغلب وابسته به انگلستان بود.این اقدام با نخست وزیری حسن علی منصور آغاز شد و بعد از ترور او با نخست وزیری هویدا ادامه پیدا کرد و پیشرفت فوق العاده اقتصادی و اجتماعی دهه چهل و پنجاه مدیون این اقدامات او بود.
5.پنجمین اقدام محمد رضا شاه انقلاب سفید بود که مالکان و فئودالهای سنتی زمین را از بین برد و راه را برای توسعه صنعتی و فرهنگی فراهم کرد و همچنین حق رای به زنان و ایجاد انجمن های ایالتی و ولایتی که ستون ایجاد کننده دموکراسی در ایران بود که البته به سرانجام نرسید.
6.ششمین اقدام محمد رضا شاه بازپس گیری جزایر سه گانه استراتژیک در خلیج فارس و قرارداد 1975 الجزایر با عراق بود که خطر جنگ با عراق را بطور کامل رفع کرد.
7.محمد رضا شاه بازیگر سیاسی متبحری بود و از اختلافها در جهان شرق و غرب به خوبی استفاده می کرد.دو اقدام از استفاده از این اختلافها را می توان به خرید ذوب آهن و خرید سلاحهای سنگین از شوروی نام برد.
محمد رضا شاه از دهه چهل خورشیدی پی برده بود که اگر جنگی علیه ایران صورت گیرد ،نه از جانب شوروی بلکه از جانب عراق در غرب خواهد بود.به همین دلیل تمام پایگاههای نظامی عمده را در غرب ایران بنا کرد و کاملا آماده تهاجم عراق بود.کما اینکه در سال ۱۹۷۱ وقتی عراق تهدید به حمله نظامی کرد ،ایران بلافاصله عکس العمل نشان داد که این امر از آمادگی کامل نیروی نظامی ایران حکایت داشت و بعدها که عراق در سال 1359 به ایران حمله کرد،تجهیزات و پایگاههای ساخته شده توسط شاه باعث جلوگیری از اشغال نظامی ایران شد.
8.پیش بینی و تحلیل دیگر محمد رضا شاه ائتلاف سیاه و سرخ بود که هرچند در اوایل کسی آنرا جدی نگرفت ولی در نهایت باعث انقلاب 57 شد.پیش بینی دیگری که شاه کرد اشاره به وحشت بزرگ در مقابل تمدن بزرگ بود .این وحشت بزرگ در مدت کوتاهی تمام ایران و خاورماینه را در بر گفت و سالها ایران و خاورمیانه را گرفتار جنگ و نا آرامی کرد.
پیش بینی دیگر محمد رضا شاه پهلوی سقوط بسیاری از دولتها و کشورها پس از ایران بود که این پیش بینی او به واقعیت تبدیل شد و ما شاهدیم که یکی یکی کشورهای خاورمیانه گرفتار بحران و تباهی شدند.
محمد رضا شاه پهلوی را میتوان بزرگترین استرتژیست خاورمیانه و ایران در تاریخ معاصر دانست.او بازیها بین المللی را بلد بود،به زبانهای انگلیسی و فرانسه تسلط کامل داشت ،در سوییس پیشرفته و متمدن تحصیل کرد،متوجه نقاط ضعف تاریخی ایران از جمله ضعف در نیروی دریایی و هوایی بود و در تلاش برای ترمیم آن بود،منطقه را بخوبی می شناخت و دور نمایی مشخص را برای ایران طراحی کرده بود .درست پیش بینی می کرد و درست عمل می نمود و درست آینده را می دید ولی متاسفانه در سال 57 بازی را باخت.
دکتر توماج آریان -دکترای علوم سیاسی
#پهلوی
#محمد_رضا_شاه_پهلوی
#پهلوی_استراتژیست
نظرات
ارسال یک نظر